دلار در آستانه واگذاری جایگاه شصت ساله خود به یورو

از دو ماه پیش بدین سو به میزان نه درصد از ارزش دلار آمریکا در برابر سایر ارزهای عمده جهان کاسته شده و این کاهش بیش از هر ارز دیگری، خود را در مقابل یورو، پول واحد اروپا نشان می دهد که اکنون بهای آن از دو سال و نیم پیش که به بالاترین سطح خود در مقابل دلار آمریکا رسیده بود یک سوم بالاتر رفته و هر یورو به یک دلار و سی و چهار سنت معامله می شود.

بسیاری از اقتصاددانان پیش بینی می کنند که ارزش دلار آمریکا بازهم افت کند و اکنون در بازار ارز فکری به ذهن بعضیها خطور کرده که قبلاً حتی خیالبافی در مورد آن هم محال به نظر می آمد: اینکه دلار ممکن است بزودی اهمیتی را که ظرف شصت سال گذشته در جهان داشته و پول یکه تاز عالم بوده است، از دست بدهد.

اما شواهدی وجود دارد که نشان می دهد چنین احتمالی خیلی بیراه نیست و امکان به وقوع پیوستن دارد.

برای مثال می توان به تصمیم اخیر بانکهای مرکزی روسیه و اندونزی اشاره کرد که به فکر افتاده اند آن بخش از ذخیره ارزی شان را که به دلار آمریکاست کاهش دهند.

اطلاعاتی که بانکهای بین المللی در اختیار قرار داده اند نیز نشان می دهد که کشورهای صادرکننده نفت عضو اوپک شروع به توزیع نقدینگی ارزی خود میان پولهای مختلف جهان و کاستن از سهم دلار آمریکا در آن کرده اند.

دلار آمریکا پیش از این نیز افت ارزش خود را تجربه کرده و در واقع ارزش دلار آمریکا در جهان امروزه بیش از ارزش آن در سالهای میانی دهه نود میلادی است اما تفاوتی که وضعیت فعلی افت ارزش دلار با دفعات گذشته دارد این است که برای نخستین بار رقیبی مانند یورو در مقابل دلار قد علم کرده است.

کشورهایی که در پول واحد اروپا با هم سهیمند، روی هم اقتصادی تقریباً به بزرگی اقتصاد آمریکا را تشکیل می دهند و میزان تجارت خارجی شان هم کمی بیش از آمریکاست.

البته وخامت وضعیت دلار را نباید بزرگنمایی کرد، خیلی از اقتصاددانها هم اعتقاد دارند که افت ارزش دلار پس از آنکه مدتی ادامه پیدا کرد برای مدت زیادی متوقف خواهد شد و ارزش پول آمریکا تا زمانی که رقابت یورو یا واحدهای پولی دیگر با آن زیاد جدی نشود، در سطح معینی ثابت خواهد ماند.


۹۹