نمایه سیاسی جمعی از کشور هایی عربی
کویت
کویت کشوری کوچک و نفت خیز است که در راس خلیج فارس قرار دارد. همسایگان بزرگ و مقتدر این کشور عبارتند از عربستان سعودی در جنوب، عراق در شمال و ایران در شرق.
میدانهای نفتی این کشور برای اولین بار در دهه ۱۹۳۰ مورد بهره برداری قرار گرفتند. از زمان توسعه صنعت نفت پس از جنگ جهانی دوم و استقلال کشور در سال ۱۹۶۱، نفت بر اقتصاد حکمفرما بوده است و ۹۰ درصد درآمد صادراتی کویت را تشکیل می دهد.
در سال ۱۹۹۱ کویت صحنه نبردی عظیم بین نیروهای یک ائتلاف نظامی بین المللی به رهبری آمریکا و لشکرهای عراقی بود که کویت را تحت اشغال خود قرار داده بودند. در عملیات "توفان صحرا" نیروهای عراقی از کویت بیرون رانده شدند، اما این جنگ به تخریب زیربنای اقتصادی کشور و بازسازی مجدد آن منجر شد. جنگ همچنین مورد قطع صادرات نفت در این ایام شد.
دوازده سال بعد، یعنی در سال ۲۰۰۳، کویت بار دیگر میزبان حضور یک ائتلاف نظامی عظیم به رهبری آمریکا در مرز کشورش با عراق با هدف خلع سلاح و برکنار کردن صدام حسین، رهبر وقت عراق، شد.
اخیرا در کویت تلاشهایی در راستای اصلاح ساختار سیاسی مرد سالار این کشور به عمل آمده است. این تلاشها شامل شکایتی علیه دولت به منظور دادن حق رای به زنان و شرکت آنها در انتخابات بود.
شیخ جابر الاحمد جابر الصباح، رهبر کشور، در سال ۱۹۹۹ طرحی به مجمع ملی ارائه داد که بر اساس آن زنان بتوانند از حقوق کامل سیاسی برخوردار شوند. لیکن این طرح با ۳۲ رای منفی در برابر ۳۰ رای مثبت رد شد.
اطلاعات کلی
جمعیت: ۲.۵ میلیون (سازمان ملل متحد ۲۰۰4)
پایتخت: کویت
مساحت: 17.818 کیلومتر مربع
زبان اکثریت: عربی
دین اکثریت: اسلام
امید به زندگی: ۷۵ سال (مردان) ۷۹ سال (زنان)
واحد پول: ۱ دینار = ۱۰۰۰ فلس
صادرات عمده: نفت، میانگین
درآمد سالانه: 16,34۰ دلار، (بانک جهانی ۲۰۰2)
نشانه حوزه اینتزنت: kw.
کد بین المللی تلفن: 965+
رهبران سیاسی
امیر کشور: شیخ جابر الاحمد جابر الصباح
در دسامبر ۱۹۷۷، شیخ جابر الاحمد جابر الصباح، که از سال ۱۹۶۶ ولیعهد کشور بود و بین سالهای ۱۹۶۵ و ۱۹۷۸ مقام نخست وزیری را بر عهده داشت به جانشینی پسرعموی خود، شیخ صباح السلیم الصباح، منصوب شد.
شیخ جابر که رهبری قاطع است در سال ۱۹۸۱ اجازه داد که مجمع عمومی، اصلاحاتی در رابطه با عملکرد خود به اجرا در آورد. اما در سال ۱۹۸۶ بروز اختلافاتی بر سر صلاحیت این مجمع برای استیضاح وزرا باعث شد تا شیخ جابر آن را منحل کند.
شیخ جابر در سال ۱۹۸۵ از یک توطئه سوء قصد ترور جان سالم بدر برد و بعد از حمله عراق به کشورش در اوت ۱۹۹۰ به عربستان سعودی گریخت و در آنجا دولتی در تبعید تشکیل داد. او پس از عقب نشینی نیروهای عراقی در مارس ۱۹۹۱ به کویت بازگشت.
در طی دوران تبعید، رهبران احزاب مخالف در کویت با او به توافق رسیدند که در صورت بازگشایی مجمع ملی از او حمایت نمایند. او در سال ۱۹۹۲ به این امر تن داد.
نایب امیر - ولیعهد: شیخ سعد العبدالله السلیم الصباح
نخست وزیر و وزیر امور خارجه: شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح
معاون نخست وزیر و وزیر دفاع: شیخ جابر مبارک الحامد الصباح
رسانه ها
مطبوعات کویت از آزاد ترین و شفافترین جراید در جهان عرب هستند و غالبا مقالات تندی در ارتباط با اوضاع سیاسی و عملکرد دولت منتشر می کنند.
خبرنگاران کویتی نسبت به همتایان خود در منطقه از آزادی بیشتری برخوردارند. اما در مورد مطالب مربوط به شیخ کویت و مقامات بلندپایه سلطنتی از خود خویشتن داری نشان می دهند.
بر اساس قانون مطبوعات توهین به خدا و یا پیامبر اسلام مجازات زندان در پی دارد.
مالکیت رادیو و تلویزیون کویت در دست حکومت است. با وجود فقدان شبکه های رادیو و تلویزیونی مستقل کویتی ها می توانند برنامه های محبوب شبکه های عربی را از طریق ماهواره دریافت کنند.
ناشران جراید ملزم به دریافت مجوز از وزارت اطلاع رسانی هستند. این وزارتخانه مسئول سانسور کتاب، فیلم، مجلات و نشریات وارداتی است که حاوی مطالبی هستند که حکومت آنها را از لحاظ اخلاقی موهن تلقی کند.
حتی رادیوی بی بی سی از طریق موج اف ام در پایتخت قابل شنیدن است.
مطبوعات
تلویزیون
تلویزیون دولتی کویت، شامل ۳ شبکه و یک کانال تلویزیونی ماهواره ای
رادیو
رادیو دولتی کویت، به زبانهای عربی و انگلیسی
خبرگزاری
خبرگزاری کویت (کانا)، به زبانهای عربی و انگلیسی
عربستان سعودی
عربستان سعودی که نام خود را از خاندان آل سعود که در قرن ۱۸ به قدرت رسید، گرفته است، شامل منطقه حجاز - محل تولد محمد، پیامبر اسلام، و مهد اسلام است. این امر، در کنار حمایت آل سعود از یک تفسیر انعطاف ناپذیر از اسلام اهل سنت، معروف به وهابیگری، باعث شده است که عربستان یک هویت شخصی مذهبی نیرومند کسب کند.
ملک عبدالعزیز، که به شیر نجد شهرت دارد، عربستان سعودی را در سال ۱۹۳۲ بنیان نهاد. او حجاز را از خاندان هاشمی تصاحب کرد و کشوری متحد تحت سلطه خاندانش تاسیس کرد. در پی وفات او در سال ۱۹۵۳ پسرهایش یکی پس از دیگری جانشین او شدند.
سلطه خاندان آل سعود بر قدرت بدین معنی بود که شاهان یکی پس از دیگری توانستند در قرن بیستم بر نوسازی کشور و توسعه نقش آن به عنوان یک قدرت منطقه ای تمرکز کنند.
منافع خاندان سلطنتی ایجاب می کند که ثبات در منطقه حفظ و عناصر افراطی سرکوب شوند. از این رو عربستان از استقرار نیروهای امریکایی در کشور در پی حمله عراق به کویت در ۱۹۹۰ استقبال کرد.
لیکن گفته می شود که عدم تحمل هرگونه مخالفت از سوی قدرت حاکم احتمالا سبب ترویج گروههای ناراضی از جمله سازمان القاعده تحت رهبری اسامه بن لادن شده است. این گروه ها از تنفر مردم نسبت به نقش آمریکا در منطقه استفاده می کنند.
در پی وقوع حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در نیویورک و واشنگتن - که اکثرا از سوی اتباع عربستان سعودی صورت گرفت - مقامات سعودی بر سر این دو راهی قرار گرفتند که آیا غریزه طبیعی خود را که تقویت امنیت داخلی است دنبال کنند یا اینکه به فشارهای موجود تن دهند و دموکراسی بیشتری در اختیار مردم قرار دهند.
در مه ۲۰۰۳ انفجارهای انتحاری در ریاض به کشته شدن ۳۵ تن، از جمله اتباع کشورهای دیگر منجر شد. بعضی از سعودیها این انفجارها را - که به عناصر القاعده نسبت داده شده - معادل حوادث ۱۱ سپتامبر در امریکا توصیف کرده اند.
از آن تاریخ مطالبات برای اصلاحات سیاسی افزایش یافته است در حالی که هراس از بمب گذاری های انتحاری موجب گسترش سرکوبها علیه افراطیون مظنون شده است.
اطلاعات کلی
جمعیت: ۲۴.9 میلیون (سازمان ملل متحد ۲۰۰4)
پایتخت: ریاض
مساحت: 2.24 میلیون متر مربع
زبان اکثریت: عربی
دین اکثریت: اسلام
امید به زندگی: ۷۱ سال (مردان)، ۷۴ سال (زنان)
واحد پول: ۱ ریال سعودی = ۱۰۰ هلاله
صادرات عمده: نفت و گاز، حبوبات
میانگین درآمد سالانه: 8,530 دلار (بانک جهانی ۲۰۰2)
نشانه حوزه اینترنت: sa
کد بین المللی تلفن: 966+
رهبران
رئیس کشور: شاهزاده عبدالله بن عبدالعزیز آل سعود
پس از مرگ ملک فهد درسال ۲۰۰۵ شاهزاده عبدالله، برادر ناتنی او و ولیعهد کشور، ریاست کشور را بدست گرفت. شاهزاده عبدالله که حدود هشتاد سال دارد از سال 1982 ولیعهد عربستان سعودی بود و پیشتر شهردار مکه نیز بوده است.
گفته می شود که شاهزاده عبدالله که تمایل کمتری نسبت به رابطه با غرب نشان می دهد از محبوبیت فراوانی در داخل کشور برخوردار است. در حالی که حامیان او معتقدند که وی مسلمانی مومن و وطن پرست است که بر ضد فساد مبارزه می کند، منتقدانش ادعا می کنند که وی انتظارات مردم را برآورده نکرده است..
معاون دوم نخست وزیر: شاهزاده سلطان بن عبدالعزیز آل سعود
وزیر خارجه: شاهزاده سعود الفیصل بن عبدالعزیز السعود
وزیر کشور: شاهزاده نایف بن عبدالعزیز آل سعود
رسانه ها
با اینکه عربستان سعودی از پیشتازان شبکه های ماهواره ای تلویزیونی پان - عرب است، فضای رسانه ای این کشور شدیدا کنترل می شود. حکومت انتقاد از اصول مذهبی، دولت و خاندان سلطنتی را تحمل نمی کند.
اما در سال ۲۰۰۳ علائم شفافیت در رسانه ها نمایان شد و برخی مطالب که سابقا تابو محسوب می شدند تحت پوشش خبری قرار گرفتند. علت بروز این شهامت و شفافیت به وقایع ۱۱ سپتامبر و تروریسم داخلی نسبت داده شده است.
مسئولیت کل برنامه هایی که در این کشور پخش می شوند به عهده سرویس پخش خبر دولتی است. این سرویس چهار شبکه تلویزیونی، از جمله شبکه خبر الخبریه، را اداره می کند. ریاست شورای نظارت بر فعالیتهای رادیو و تلویزیون بر عهده وزیر فرهنگ و اطلاعات است.
ایستگاههای مستقل رادیو و تلویزیونی اجازه فعالیت در خاک عربستان سعودی را ندارند. ولی این کشور یکی از بازارهای عمده شبکه های ماهواره ای پان عرب است که در صورت پرداخت وجه اشتراک قابل دسترسی هستند. تعدادی از این شبکه ها متعلق به سرمایه داران سعودی اند، از جمله شبکه ام بی سی واقع در دوبی - که متعلق به شوهر خواهر پادشاه عربستان است - و شبکه اوربیت واقع در رم.
ساکنان شرق عربستان سعودی می توانند شبکه های تلویزیونی آزادتر همسایگان خود در خلیج فارس را تماشا کنند.
انتشار هیچ رسانه ای بدون دریافت حکم سلطنتی میسر نیست. در عربستان سعودی تعداد ۱۰ روزنامه و دهها مجله منتشر می شود. همچنین روزنامه های عربی که از مرحله سانسور عبور کرده اند نیز قابل دسترس اند. در رابطه با چاپ اخبار حساس روزنامه ها عموما از خبرگزاری دولتی پیروی می کنند.
مطبوعات
تلویزیون
رادیو
خبرگزاری
اینترنت
دولت به قصد جلوگیری از دسترسی به سایتهای اینترنتی که ناخوشایند تلقی می کند - از قبیل مطالبی در ارتباط با مذهب یا موارد دیگری از جمله جلوگیری از پخش برهنگی - سرمایه گذاری سنگینی در سیستمهای امنیتی نموده است. در فوریه ۲۰۰۲ مقامات دولتی بیش از ۴۰۰ سایت اینترنتی را بدون هیچ توجیهی مسدود کردند.
دسترسی بدون مجوز به اینترنت از طریق بحرین و امارات عربی متحده امکان پذیر است. گفته می شود که دوسوم کاربران اینترنت زنان هستند - که احتمالا دلیل آن محدودیتهایی است که در زمینه تردد با آنها روبرو هستند.
در مارس 2001، کاربران اینترنت حدود570 هزار نفر بودند.
سوریه
سوریه کشوری که زمانی مرکز امپراتوری اسلام بود، منطقه ای را تحت پوشش قرار می دهد که در گذشته شاهد تهاجمات و تجاوزهای تقریبا همه قدرتهای بزرگ بوده است . از رومیها و مغولها و ترکها گرفته تا سربازان جنگهای صلیبی بوده است.
در سوریه که کشوری با جلگه های حاصلخیز، صحرا و کوهستان است گروههای نژادی و مذهبی گوناگونی از قبیل کردها، ارمنی ها، آسوریها، شیعیان علوی و اهل فرقه دروزیه زندگی می کنند. اما اعراب سنی بخش اعظم جمعیت را تشکیل می دهند.
سوریه کنونی در سال ۱۹۴۶ استقلال خود را از فرانسه بدست آورد. با این همه این کشور، به ویژه به دلیل منافع متناقض گروههای مختلف در جامعه، شاهد دورانی از بی ثباتی سیاسی بوده است.
سوریه و مصر برای مدت کوتاهی (۶۱-۱۹۵۸) در دوران ریاست جمهوری جمال عبدالناصر اتحادیه ای را تشکیل دادند. ولی کودتایی نظامی استقلال را به کور بازگرداند.
در سال ۱۹۶۳ حزب پان عرب بعث که تحت کنترل علویها بود قدرت را به دست گرفت و تا به امروز در راس قدرت باقی مانده است.
حکومت بعثی، به ویژه در دوران حافظ اسد، در عرصه داخلی با حکمرانی اقتدارگرایانه و در عرصه بین المللی با سیاستی شدیدا ضد اسرائیلی توصیف شده است. در سال ۱۹۶۷ سوریه بلندی های جولان را در جنگ با اسرائیل از دست داد. اما به دلیل جنگ داخلی در لبنان، کشور همسایه اش، موفق شد که نفوذ خود را در منطقه گسترش دهد.
در داخل کشور دولت بعث هرگونه مخالفتی را به شدت سرکوب می کند. گمان می رود که در سال ۱۹۸۲ هزاران نفر در سرکوبی قیام اخوان مسلمین در شهر حما، جان خود را از دست داده باشند.
پس از مرگ حافظ اسد فضای سیاسی در سوریه اندکی بازتر شد و در نتیجه دهها زندانی سیاسی آزاد شدند.
اطلاعات کلی
جمعیت: 18.2 میلیون (سازمان ملل متحد ۲۰۰4)
پایتخت: دمشق
مساحت: 185.180 کیلومتر مربع
زبان اکثریت: عربی
دین اکثریت: اسلام
امید به زندگی: ۷۰ سال (مردان)، ۷۳ سال (زنان) ( سازمان ملل متحد)
واحد پول: ۱ لیره سوری = ۱۰۰ پیاستر
صادرات عمده: نفت و گاز
میانگین درآمد سالانه: 1.130 دلار (بانک جهانی 2002)
نشان حوزه اینترنت: .sy
کد بین المللی تلفن: 963+
رهبران
رئیس جمهور: بشار اسد
بشار اسد اندکی پس از فوت پدرش، ژنرال حافظ اسد در ۱۰ ژوئن ۲۰۰۰ جانشین او شد.
بشار متولد 1965 سومین فرزند حافظ اسد است. او در رشته چشم پزشکی در دمشق و لندن تحصیل کرده است.
پشار اسد پس از فوت برادر ارشدش (در یک سانحه رانندگی در سال ۱۹۹۴) که بنا بود پس از پدرش ریاست جمهوری را بر عهده گیرد - به ارتش پیوست و در سال ۱۹۹۹ به درجه سرهنگی رسید.
مبارزه بشار اسد با فساد در داخل کشور به چهره او به عنوان رئیس جمهور طرفدار نوسازی اعتبار بیشتری بخشید. بشار اسد همچنین رهبر حزب بعث و رییس کل قوای ارتش است.
نخست وزیر: محمد ناجی اوتاری
وزیر امور خارجه: فاروق الشرع
رسانه ها
اکثر رسانه ها و مطبوعات سوریه تحت کنترل دولت و حزب بعث قرار دارد. هیچ کس حق انتقاد از رئیس جمهور و خانواده او را ندارد. همچنین، مقالات مطبوعات داخلی یا خارجی که از سوی دولت تهدیدکننده و یا انتقادی محسوب شوند تحت سانسور قرار می گیرند.
در اوایل ریاست جمهوری بشار اسد مطبوعات برای مدت کوتاهی از یک آزادی نسبی برخوردار شدند. در این ایام اولین نشریات مستقل شامل سه روزنامه حزبی، دو روزنامه خصوصی و یک مجله فکاهی پس از حدود ۴۰ سال موفق به کسب مجوز شدند.
اما پس از تصویب لایحه قانون مطبوعات دیگری، محدودیتهایی برقرار شد. از جمله تمامی نشریات ملزم به کسب مجوز از شخص نخست وزیر شدند. این نشریات در صورت تخلف از مفاد این قانون تعطیل می شوند.
علاوه بر سه شبکه تلویزیونی دولتی مردم امکان تماشای برنامه های تلویزیونهای خارجی را هم دارند. آنها همچنین از اجازه نصب بشقاب ماهواره برخوردارند.
در سال ۲۰۰۲ دولت شروطی را برای اعطای مجوز به رادیوهای بازرگانی اف ام و مستقل تعیین کرد، ولی متعاقبا در پی صدور حکمی این رادیوها از پخش اخبار و یا برنامه های سیاسی منع شدند.
مطبوعات
تلویزیون
تلویزیون دولتی سوریه - پخش برنامه در داخل کشور و از طریق ماهواره به زبانهای عربی، انگلیسی و فرانسه
رادیو
رادیو دولتی جمهوری عربی سوریه - پخش از دمشق، شامل بخش خارجی رادیوی دولتی به چندین زبان از جمله انگلیسی
خبرگزاری
لبنان کشوری کوچک و کوهستانی است که تا قبل از کسب استقلال در سال ۱۹۴۳ تحت قیمومت فرانسه قرار داشت. این کشور پناهگاهی برای اقلیتهای کشورهای منطقه بوده است. در نتیجه جمعیت آن شامل فرقه های مختلف مسیحی، مسلمان شیعه و اهل سنت، فرقه دروزیه (موحدون) و اقلیتهای دیگر است.
به همین علت، سمتهای دولتی بین گروههای متعدد تقسیم شده اند. لبنان همچنین شاهد ورود تعداد بیشماری پناهنده فلسطینی به کشور بوده است. ولی اکثر این پناهندگان فلسطینی صرفا از حقوق قانونی محدودی برخوردارند.
بین سال ۱۹۷۵ تا اوایل دهه ۱۹۹۰ لبنان صحنه یک جنگ داخلی خونین بود که از آن قدرتهای منطقه، به خصوص اسرائیل، سوریه و سازمان آزادیبخش فلسطین، به عنوان عرصه ای برای منازعات خویش استفاده می کردند.
در سال ۱۹۸۲، جنوب لبنان تحت اشغال نیروهای اسرائیلی قرار گرفت. این نیروها در سال ۱۹۸۵ به منطقه ای که اسرائیل به نام "حریم امنیتی" توصیف کرده بود به تدریج عقب نشینی کردند. این عقب نشینی تا سال ۲۰۰۰ به طول انجامید.
اطلاعات کلی
جمعیت: ۳.7 میلیون (سازمان ملل متحد ۲۰۰4)
پایتخت: بیروت
زبان اکثریت: عربی
دین اکثریت: اسلام، مسیحیت
امید به زندگی: ۷۲ سال (مردان) و ۷۵ سال (زنان)( سازمان ملل متحد)
واحد پول: ۱پوند ( یا لیره) لبنانی = ۱۰۰ پیاستر
صادرات عمده: مواد غذایی و تنباکو
میانگین درآمد سالانه: 4.040 دلار (بانک جهانی 2003)
نشان حوزه اینترنت: .lb
کد بین المللی تلفن: 961+
رهبران
رئیس جمهور: ژنرال امیل لحود
لحود در ۱۲ ژانویه ۱۹۳۶ متولد شد. او فرزند ژنرال جمیل لحود است که در ایجاد ارتش لبنان و تلاشهای این کشور در راستای کسب استقلال نقش بسزایی داشت.
در سال ۱۹۶۸ او فرماندهی اولین ناوگان را بعهده گرفت، و از سال۱۹۷۰ تا ۱۹۸۳ که در مقام ریاست دفتر نظامی وزارت دفاع قرار داشت در سمتهای گوناگونی در ارتش فعالیت می کرد.
در مقام رئیس کل قوا از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۸ وی ارتش کشور را که در اثر جنگ داخلی تضعیف شده بود بازسازی کرد و آن را به صورت نیرویی سازماندهی شده و غیر وابسته به فرقه ها و گروههای سیاسی درآورد.
انتخاب لحود به عنوان رئیس جمهور در نوامبر ۱۹۹۸ مور استقبال عموم کشور قرار گرفت زیرا او به عنوان فردی وطن پرست و مبارز با فساد شهرت داشت. دوره ریاست جمهوری لحود در دسامبر 2004 می بایست پایان می یافت، اما پارلمان لبنان پس از تصویب لایحه ای بحث برانگیز در سپتامبر 2004 دوره ریاست جمهوری او را برای مدت سه سال دیگر تمدید کرد.
نخست وزیر
در اکتبر 2004 پس از استفعای رفیق حریری، عمر کرامی به پیشنهاد امیل لحود به نخست وزیری لبنان برگزیده شد.
رفیق حریری نخست وزیر اسبق لبنان که بخش عمده ای از سالهای پس از جنگ داخلی را در مقام نخست وزیری خدمت کرده بود به دنبال مخالفت با اصلاح قانون اساسی برای تمدید دوره ریاست جمهوری از کار خود کناره گرفت.
در روز 14 فوریه 2005 رفیق حریری، بر اثر انفجاری ناشی از یک خودروی بمب گذاری شده، در بیروت کشته شد.
عمر کرامی نیز در روز 28 فوریه، یعنی دو هفته پس از قتل رفیق حریری، نخست وزیر پیشین این کشور استعفای خود و دولتش را اعلام کرد.
دولت آقای کرامی تا انتصاب نخست وزیر جدید توسط امیل لحود، رییس جمهوری، اداره امور را به طور موقت در دست خواهد داشت.
رسانه ها
لبنان نخستین کشور در جهان عرب بود که به شبکه های رادیو تلویزیونی مستقل اجازه فعالیت داد. ولی دولت حق دخالت در مدیریت شبکه ها و پخش اخبار از آنها را برای خود محفوظ نگه داشته است. مالکیت تعدادی از این شبکه ها در اختیار مقامات سیاسی بلندپایه کشور است.
اولین شبکه های بازرگانی تلویزیونی فعالیت خود را در اواخر دهه 50 میلادی در لبنان آغاز کردند. "کمپانی تلویزیونی لبنان" در سال ۱۹۵۹ و "تله اورینت"، با حمایت مالی شبکه ای بی سی آمریکا، در سال ۱۹۶۲ فعالیت خود را شروع کردند.
اکثر شبکه های فعال کنونی بعد از جنگ داخلی دایر شدند و متعلق به گروههای مسلمان و مسیحی هستند. "تله لیبان" یک شبکه دولتی است که اکثر برنامه های تهیه شده در داخل کشور از آن پخش می شود. بهره گیری از تلویزیون کابلی نیز در لبنان بسیار متداول است.
شبکه تلویزیونی المنار که از سوی گروه شبه نظامی حزب الله حمایت می شود، بسیار بحث برانگیز است. دادگاهی در فرانسه پخش این شبکه ماهواره ای را به دلیل ترویج عقاید ضد یهودیت ممنوع اعلام کرد.
طی جنگ داخلی نظارتی بر شبکه های رادیویی نبود. در نتیجه بیش از ۱۰۰ رادیو مشغول به فعالیت بودند. ولی با تصویب قانونی در سال ۱۹۹۶ در ارتباط با لزوم کسب مجوز، دولت موفق به کنترل رسانه ها شد و در نتیجه تعداد رادیوهای مستقل را کاهش داد.
دهها روزنامه و صدها نشریه مقامات کشور و سیاستهایشان را مورد انتقاد قرار می دهند.
مطبوعات
تلویزیون
تله لیبان - دولتیرادیو
رادیو لیبان - دولتیخبرگزاری
نمایه سیاسی افغانستان
افغانستان کشوری کوهستانی و محاط به خشکی است که در طول تاریخ مدرن خود مشکلات زیادی بواسطه بی ثباتی و منازعات بی وفقه متحمل شده است، به طوری که شالوده اقتصادی و زیربنایی این سرزمین از هم پاشیده و میلیونها تن از مردم آن به کشورهای دیگر پناه برده اند.
دولت مبتنی بر دمکراسی نوپای افغانستان با چالشهای زیادی برای توسعه حیطه کنترل خود بر نقاط خارج از کابل پایتخت و برقراری وحدت ملی روبروست.
افغانستان از اهمیت استراتژیک زیادی برخوردار است، زیرا میان منطقه خاورمیانه، آسیای میانه و شبه قاره هند قرار گرفته است و راه قدیمی ابریشم از خاک آن می گذرد به همین دلیل برسر تصرف آن جنگهای زیادی روی داده است، به رغم آنکه بخشهای گسترده ای از این کشور را کوهستانها و راههای سخت گذر تشکیل می دهد.
در قرن ۱۹ میلادی افغانستان به صورت مرکز رقابت امپراتوری های روسیه و بریتانیا برای نفوذ در هند در آمده بود.
در سال ۱۹۷۹ نیز با دخالت اتحاد جماهیر شوروی سابق که هزاران تن از نیروهای خود را برای حمایت از رژیم هوادار کمونیسم افغانستان به این کشور گسیل داشت، افغانستان به صورت جبهه جنگ سرد در آمد که برخوردهای بزرگی را با به میان کشیده شدن پای آمریکا و همسایگان افغانستان در پی داشت.
با خروج نیروهای شوروی سابق از خاک افغانستان، علاقه جامعه بین الملی نیز به افغانستان رو به کاهش گذاشت درحالیکه جنگ داخلی کماکان به شدت ادامه داشت.
به قدرت رسیدن طالبان پس از دو دهه جنگ، ثباتی نسبی برای دوسال به همراه آورد. اما رژیم اسلامی افراطگرای طالبان با انتقادهای زیادی ازسوی جامعه بین المللی روبرو شد.
طالبان که از اکثریت آنها پشتون هستند، با مخالفت ائتلاف جناحهای اقلیت افغانستان که مرکزشان در شمال این کشور بود مواجه شدند.
دولت طالبان که کنترل حدود ۹۰ درصد از خاک افغانستان را تا اواخر سال ۲۰۰۱ در دست داشت، تنها از سوی سه کشور پاکستان، عربستان سعودی و امارات عربی متحده به رسمیت شناخته می شد.
اما آنچه طالبان را با جامعه جهانی رودر رو قرار داد، حضور اسامه بن لادن، رهبر شبکه القاعده در خاک افغانستان بود که از طرف آمریکا متهم به طراحی بمب گذاری سفارتخانه های آمریکا در آفریقا در سال ۱۹۹۸و حملات ۱۱ سپتامبر۲۰۰۱ در آمریکا شده بود.
در پی خودداری طالبان از تحویل دادن اسامه بن لادن، آمریکا دست به بمباران هوایی افغانستان زد که راه را برای بر کناری طالبان از قدرت توسط ائتلاف مخالفان آن هموار ساخت.
در ابتدای سقوط طالبان، ولایات مختلف افغانستان در کنترل فرماندهان محلی بود دولت کابل، تسلط چندانی بر ولایات نداشت.
به تدریج و با کمک نیروهای بین المللی یاری امنیتی (آیساف) و ائتلاف تحت فرمان آمریکا، دولت کابل توانست ارتش و پلیس "ملی" خود را نوسازی کند و کنترل خود را بر ولایات گسترش دهد.
با این وجود، اعمال خشونت باری که به شبه نظامیان طرفدار رژیم برکنار شده طالبان نسبت داده می شود، همچنان در ولایتهای جنوب و شرق کشور ادامه دارد.
مواد مخدر در افغانستان هم چنان منبع حدود ۶۰ درصد از درآمد اقتصادی است. از زمان سرنگونی طالبان تجارت مواد مخدر رونق فراوانی پیداکرده است و افغانستان عمده ترین کشورتولید کننده تریاک در جهان است.
اطلاعات کلی
جمعیت: 26 میلیون (سازمان ملل ۲۰۰۵)
پایتخت: کابل
مساحت: ۶۵۲،۲۲۵ کیلومتر مربع
شهرهای بزرگ: هرات، قندهار، مزارشریف، جلال آباد
زبان اکثریت: فارسی دری، پشتو،
مذهب اکثریت: اسلام (اکثریت سنی حنفی)
امید به زندگی: ۴۳سال (مردان) - ۴۳سال (زنان) (سازمان ملل)
واحد پول: افغانی = 100 پول
صادرات عمده: میوه، خشکبار، فرش، پشم، تریاک.
درآمد سالانه: آماری دردست نیست
نشانه حوزه اینترنتی: af.
کد بین اللملی تلفن:۹۳+
رهبران سیاسی
رییس جمهور: حامد کرزی
آقای کرزی در اکتبر سال ۲۰۰۴ در نخستین انتخابات آزاد ریاست جمهوری در افغانستان با بدست آوردن ۵۵.۴ درصد از آراء به عنوان رییس جمهور برگزیده شد.
به گفته مقامات ناظر بر انتخابات، تخلف درآن به میزانی نبود که برنتیجه انتخابات تاثیری داشته باشد.
پارلمان افغانستان که برای یک دوره پنج ساله انتخاب می شود، قانون اساسی این کشور را که توسط لویه جرگه، مجمع بزرگ نمایندگان قبایل افغانستان، مورد تصویب قرار گرفته است به اجرا می گذارد.
تحت این قانون، ریاست جمهوری تحکیم می شود و حکومت افغانستان جمهوری
اسلامی توصیف شده است که در آن شهروندان زن و مرد در مقابل قانون از حقوقی یکسان برخوردارند.
حامد کرزی که پشتون است، در صحنه بین الملی نقش موثری ایفا می کند و از حمایت زیاد آمریکا برخورداراست.
در سال ۲۰۰۲ او از کمک دهندگان جامعه بین الملی، قول پرداخت ۴ میلیارد دلارکمک برای بازسازی کشورش را گرفت.
حامد کرزی در سال ۱۹۵۷ در شهر قندهار در جنوب افغانستان زاده شد. او در هند و فرانسه به تحصیل پرداخت و در بیشترین دوران اشغال کشورش توسط نیروهای شوروی و حکومت طالبان در مهاجرت به سرمی برد.
آقای کرزی به عنوان رییس دولت موقت افغانستان در سال ۲۰۰۱ پس از سقوط طالبان برگزیده شد.
انتخابات پارلمانی کشور، برای گزینش اعضای مجلس قانونگذاری دوگانه کشور (مجلس نمایندگان و سنا) در ماه سپتامبر سال ۲۰۰۵ برگزار شد.
مجلس نمایندگان افغانستان، نمایندگانی از طیفهای گوناگون سیاسی در افغانستان، اعم از تکنوکراتها، اسلامگرایان تندرو، گروههای مجاهدین، کمونیستهای سابق، هواداران پیشین گروه طالبان و اطرافیان شاه سابق را در خود جای داده است.
رییس مجلس نمایندگان: یونس قانونی
رییس مجلس سنا: صبغت الله مجددی
وزیرخارجه: رنگین دادفر اسپنتا
وزیردفاع: عبدالرحیم وردک
وزیر داخله (کشور): ضرار احمد مقبل
وزیر مالیه (دارایی): انورالحق احدی
رسانه ها
اواخر سال ۲۰۰۱ رادیوی افغانستان پس از فروپاشی طالبان دوباره پخش برنامه های خود را از سرگرفت.
یکی از اولین نشانه های تغییر در افغانستان شنیدن صدای موسیقی از این رادیو برای نخستین بار پس از گذشت ۵ سال بود.
چند روز پس از آن شبکه تلویزیونی افغانستان کار خود را از سرگرفت و گوینده آن یک زن بود.
روزنامه های افغانستان که قدرت تازه ای پیدا کرده اند از آزادی بیان چشمگیری برخوردارند، اما تعداد آنها زیاد نیست.
پس از سقوط طالبان چندین ایستگاه رادیو و تلویزیون خصوصی نیز آغاز به کار کرده اند.
در سال ۲۰۰۴ قانونی به تصویب رسید که تحت آن انتقاد از اسلام و ادیان دیگر ممنوع اعلام شد.
ایستگاه های رادیویی دیگری نیز از خارج برای افغانستان برنامه پخش می کنند. از جمله بی بی سی، سرویس جهانی فرانسه، رادیو اروپای آزاد ( رادیو آزادی که بودجه آن از سوی آمریکا تامین می شود)، صدای آمریکا صدای آزادی (از سوی نیروهای آیساف).
برنامه های سرویس جهانی بی بی سی بر روی امواج کوتاه و اف ام نیز در نقاط دیگر افغانستان به گوش می رسد.
در زمان حکمرانی، طالبان رسانه های افغانستان شدیدا کنترل می شدند. رادیوی افغانستان به رادیوی "صدای شریعت" تغییر نام داد و منعکس کننده ارزشهای اسلام بنیادگرای طالبان بود. تلویزیون نیز به عنوان "منشاء فساد اخلاق" ممنوع شده بود.
روزنامه های دولتی
انیس (به زبان فارسی)
هیواد (به زبان پشتو)
اصلاح (به زبان فارسی و پشتو)
کابل تایمز (به زبان انگلیسی)
اتفاق اسلام (به زبان فارسی در هرات)
روزنامه های غیر دولتی
آرمان ملی
ویسا
صدای بامداد
افغانستان
اراده
به سوی فردا
ترقی
هفته نامه ها
کابل
پنجره
مشارکت ملی
کلید
مردم
جامعه
رادیوها
رادیو هرات
رادیو بلخ
رادیو قندهار
رادیو کلید (غیردولتی در کابل و ولایات)
رادیو افغان آزاد - خصوصی
تلویزیونها
تلویزیون بلخ
تلویزیون هرات
آیینه - غیردولتی
تلویزیون طلوع (غیردولتی سراسری)
تلویزیون افغان
خبرگزاریها
متن کامل قانون انتخابات افغانستان
بسم الله الرحمن الرحیم
فصل اول
احکام عمومی
ماده اول:
این قانون به تاسی از احکام ماده سی وسوم و بند (1) ماده صد وپنجاه ونهم قانون اساسی به منظور تنظیم امور انتخابات درکشور وضع شده است .
طرز انتخابات :
ماده دوم:
انتخابات از طریق رای آزاد ، عمومی ، سری و مستقیم صورت می گیرد .
اصل تساوی درانتخابات :
ماده سوم:
رای دهندگان درانتخابات با بهره مندی از حق تساوی اشتراک می کنند .
استفاده از حق رای:
ماده چهارم :
رای دهنده درانتخابات دارای حق یک رای بوده و تنها از جانب خود رای می دهد.
رعایت اصل آزادی اراده :
ماده پنجم:
رای دهندگان درانتخابات با اراده آزاد اشتراک می کنند . اعمال هر نوع محدودیت مستقیم یا غیر مستقیم بر رای دهندگان ونامزدان به ارتباط زبان، مذهب، قوم، جنس، قبیله، سکونت و جایگاه اجتماعی ممنوع است .
همکاری ادارات و اشخاص ذیربط:
ماده ششم:
ادارات دولتی ، سازمان های اجتماعی واشخاص مکلف اند با کمیسیون مستقل انتخابات همکاری نموده وتصامیمی را که در حیطه صلاحیت این اداره اتخاذ می شود، اجرا کنند .
فصل دوم
اداره انتخابات
کمیسیون مستقل انتخابات:
ماده هفتم :
جریان انتخابات توسط کمیسیون مستقل انتخابات اداره می شود .
کارکنان انتخابات :
ماده هشتم:
کارکنان انتخابات به سطح کشور ، ولایت و ولسوالی برای اجرای انتخابات آزاد و عادلانه براساس رهنمودی که از طرف کمیسیون مستقل انتخابات وضع شده ، توسط دبیرخانهء استخدام می گردند .
عدم جانبداری وتعهد محرمیت:
ماده نهم:
1- کارکنان انتخابات مکلف اند وظایف محوله را بیطرفانه وغیر جانبدارانه انجام داده ودراجرای وظایف نمی توانند از هیچ مقام واداره دولتی وغیر دولتی به جز از رییس دبیرخانهی کمیسیون مستقل انتخابات هدایت حاصل کنند .
2 – کارکنان انتخابات قبل از اشغال وظیفه مکلف اند به حفظ محرمیت مراکز رای دهی و شمارش آراء حسب تجویز کمیسیون مستقل انتخابات رسما تعهد کنند .
موانع استخدام:
ماده دهم:
1- استخدام مسوولین احزاب سیاسی ونامزدان انتخاباتی به حیث کارکن انتخابات جواز ندارد .
2- نامزدی کارکنان انتخابات درزمان تصدی وظیفه به حیث نامزد جواز ندارد .
3- پدر، پدربزرگ و فرزندان صلبی تا درجه سوم، مادر، مادربزرگ ، برادر ، خواهر، همسر، کاکا، عمه ،خاله ،ماما، خسر و خشوی نامزد حق ندارند به حیث کارکن انتخابات در حوزه انتخاباتی مربوطه ایفای وظیفه کنند .
4- شخصی که به ارتکاب تخطی در جریان ثبت نام و انتخابات متخلف شناخته شود ، نمی تواند به حیث کارکن انتخابات ایفای وظیفه کند .
فصل سوم
حوزه های انتخاباتی
تعیین حوزه های انتخاباتی:
ماده یازدهم :
حوزه های انتخاباتی ولایات وولسوالی ها برای انتخاب اعضای مجلس نمایندگان (مجلس نمایندگان)، شورا های ولایات وشورا های ولسوالی ها توسط فرمان رییس دولت 120 روز قبل از انتخابات مربوطه ، تعیین و اعلام می شود.
اختلافات مرزی حوزه های انتخاباتی:
ماده دوازدهم:
1- اختلافات مربوط به حق ثبت نام ویا رای دهی ، نامزد شدن ، شمارش واختصاص آراء توسط کمیسیون مستقل انتخابات و کارمندان انتخاباتی مورد رسیدگی قرار می گیرد.
2- منازعات درخصوص تعلق یک قریه به ولایت ویا ولسوالی در تعیین حدود مرزی حوزه انتخاباتی ولایتی و ولسوالی ، از طرف وزارت امور داخله درمورد رسیدگی قرار گرفته و درزمینه ، حسب معیار های فنی و اطلاعات به دست آمده ، تصمیم اتخاذ واز جریان موضوع کمیسیون مستقل انتخابات را به اسرع وقت ، مطلع می کند.
3- اختلاف مربوط به حدود مرزی حوزه های انتخاباتی می تواند 110 روز قبل از انتخابات مطرح شود.
فصل چهارم
انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان
شرایط انتخاب کنندگان وانتخاب شوندگان :
ماده سیزدهم :
1- شرایط انتخاب کنندگان :
هر افغان واجد شرایط آتی می تواند در انتخابات ریاست جمهوری ، شورای ملی و شورا های ولایات وشورا های ولسوالی ها را ی بدهد:
1- درزمان انتخابات سن 18 سالگی را تکمیل نموده باشد.
2-هنگام ثبت نام تابعیت افغانستان را دارا باشد .
3- به حکم قانون یا فیصله دادگاه با صلاحیت از حقوق سیاسی و مدنی محروم نشده باشد.
4- اسمش در فهرست ثبت نام رای دهندگان درج باشد.
2- شرایط انتخاب شوندگان:
1- هرافغان واجد شرایط می تواند خود را درانتخابات ریاست جمهوری ، شورای ملی و شوراهای ولایتی و ولسوالی ها نامزد کند.
2-قاضی القاضیان اعضای دادگاه عالی و دادستانی حین تصدی وظیفه نمی توانند درانتخابات ریاست جمهوری ، شورای ملی ، شوراهای ولایات وشوراهای ولسوالی ها خود را نامزد نمایند .
3- منسوبین قوای مسلح (وزارت های دفاع ملی وامور داخله وریاست عمومی امنیت ملی) حین تصدی وظیفه نمی توانند درانتخابات ریاست جمهوری ، شورای ملی، شوراهای ولایات ، شوراهای ولسوالی ها خود را نامزد نمایند مگر اینکه 75 روز قبل از برگزاری انتخابات از ارگان های مربوط کناره گیری نمایند .
4- اعضای حکومت ، قاضیان ، دادستانان و کارکنان ملکی که خود را نامزد پست ریاست جمهوری ، شورای ملی، شوراهای ولایات وشوراهای ولسوالی ها نمایند ، مکلف اند 75 روز قبل از برگزاری انتخابات از وظیفه کناره گیری نمایند .
5- هرگاه نامزدان مندرج جزء 4 این بند درانتخابات موفق نشوند عواقب کناره گیری بالا ایشان اجرا نگردیده درصورت مراجعه الی 20 روز بعد از پایان انتخابات دوباره بوظیفه قبلی ادامه می دهند . به استثنای عهده های انتخاباتی ، مدت بین پایان ، انتخابات ومراجعه درخلال 20 روز به رخصتی قانونی آن ها محاسبه می شود.
محل رای دهی:
ماده چهاردهم:
1- انتخاب کنندگان مکلف اند در محلی که اسم شان درفهرست ثبت نام آن محل درج است ، رای بدهند .
2- کمیسیون مستقل انتخابات می تواند برای کوچی ها، مهاجرین ، بیجا شدگان داخلی ، منسوبین قوای مسلح و کارکنان دولتی وکمیسیون مستقل انتخابات استثناء تسهیلات را فراهم کند .
تثبیت هویت رای دهندگان :
ماده پانزدهم:
1- رای دهندگان مکلف اند قبل از دریافت ورق رای دهی ، کارت ثبت نام خود را غرض تثبیت هویت ارایه نمایند .
2- کمیسیون مستقل انتخابات می تواند استثناء برای مهاجرین افغان در ایران وپاکستان تسهیلات لازم را فراهم کند .
فصل پنجم
نامزد و انتخاب رییس جمهور
شرایط نامزد شدن:
ماده شانزدهم :
1- اشخاص واجد شرایط مندرج ماده شصت ودوم قانون اساسی می تواند خود را به ریاست جمهوری نامزد نمایند .
نامزد ریاست جمهوری اسم دو معاون را همزمان با نامزد شدن خود به ملت ، اعلام می دارد .
2- نامزدان ریاست جمهوری باید تصویر کارت های رای دهندگان را مطابق ماده چهل وچهارم این قانون ، ارایه وحق الشمول را بپردازند .
3- نامزدان نمی توانند به اعمال زیر متوسل گردند .
1- تعقیب اهدافی که مخالف اساسات دین مقدس اسلام ، نصوص وارزش های مندرج قانون اساسی باشد .
2- اعمال زور، تهدید یا تبلیغات با استفاده از قوه.
3-تحریک حساسیت ها و تبعیضات قومی، زبانی ، سمتی ومذهبی.
4- ایجاد خطر واقعی به حقوق وآزادی های فردی یا اخلال عمدی نظم وامنیت همگانی .
5- داشتن نیروهای مسلح غیر رسمی ویا شمولیت درآن.
6- دریافت وجوه مالی ازمنابع خارجی .
7- دریافت وجوه مالی از منابع غیر قانونی داخلی.
(4) کمیسیون مستقل انتخابات مکلف است واجدین شرایط را تثبیت وتائید کند .
انتخاب رییس جمهور:
ماده هفدهم:
1- رییس جمهور طبق احکام مندرج ماده شصت ویکم قانون اساسی واحکام این قانون، با اکثریت آرای تثبیت شده قانونی رای دهندگان ، انتخاب می شود.
2-هرگاه نامزدان بیشتر از 50 درصد آرای اجرا شده قانونی را در انتخابات حاصل کرده نتوانند ، در مدت دوهفته بعد از اعلام نتایج انتخابات بین دو نفر ازک اندیدانی که بیشترین آراء را کسب نموده اند ، بارتشم انتخابات صورت می گیرد . نامزدی که درین دور، آرای تثبیت شده قانونی بیشتری را کسب کند ، منحیث شخص انتخاب شده اعلام می شود.
3- نامزد انتخاب شده با اکثریت آراء طبق حکم ماده صدو شصتم قانون اساسی ، سی روز بعد از اعلام نتایج انتخابات به کار آغاز می کند .
4- هرگاه یکی از نامزدان ریاست جمهوری درجریان دوراول یا دوم رای گیری ویا بعد از انتخابات وقبل از اعلام نتایج انتخابات وفات کند، انتخاب مجدد مطابق احکام این قانون برگزار می شود.
فصل ششم
انتخابات شورای ملی
قسمت اول
مجلس نمایندگان
تعداد کرسی ها :
ماده هجدهم:
مجلس نمایندگان دارای 249 کرسی می باشد که برای ولایات به تناسب جمعیت شان اختصاص داده می شود .
اختصاص کرسی های ولایتی :
ماده نزدهم:
1- ریاست عمومی سرشماری مرکزی حد اقل 90 روز قبل از هر انتخابات ، جدید ترین ارقام رسمی جمعیت یا برآورد جمعیت هرولایت را در اختیار کمیسیون مستقل انتخابات قرار می دهد .
2- کمیسیون مستقل انتخابات ، کرسی ها را برای ولایات قرار زیر اختصاص می دهد :
1- جمعیت مجموعی ولایات بر 249 کرسی اختصاص داده شده بر ولایات تقسیم می شود تا سهمیه جمعیت برای یک کرسی معین شود .
2- جمعیت هرولایت برسهمیه جمعیت برای یک کرسی ، تقسیم می شود نتیجه محاسبه ، تعداد کرسی های اختصاص یافته به هرولایت می باشد. اگر در نتیجه این محاسبه به یکی یا چند ولایات کمتر از دوکرسی برسد، به آن ولایات دوکرسی اختصاص داده شود .
کرسی هایی که به این طریق اختصاص نمی یابند ، اختصاص شان به اساس بزرگترین عدد اعشاری صورت می گیرد .
3- طرز العمل ها وفورمول های ریاضی این محاسبات دراجزای 1و2 این بند طی یک آیین نامه توسط کمیسیون مستقل انتخابات نشر می شود.
نامزدان:
ماده بیستم :
1- نامزدان می توانند درهرحوزه انتخاباتی ( ولایتی یا ولسوالی ) خود را نامزد نمایند .
2- نامزدان نمی توانند به اعمال زیر متوسل گردند.
1- تعقیب اهدافی که مخالف اساسات دین مقدس اسلام نصوص وارزش های مندرج قانون اساسی باشد .
2- اعمال زور، تهدید یا تبلیغات با استفاده از قوه.
3- تحریک حساسیت ها و تبعیضات قومی، زبانی ، سمتی و مذهبی.
4 - ایجاد خطر واقعی به حقوق و آزادی های فردی یا اخلال عمدی نظم وامنیت همگانی .
5- داشتن نیورهای مسلح غیر رسمی ویا شمولیت درآن.
6- دریافت وجوه مالی ازمنابع خارجی .
7- دریافت وجوه مالی از منابع غیر قانونی داخلی.
(3) نامزدان باید حق الشمول را پرداخته وتصویر کارت های رای دهندگان را مطابق ماده چهل وچهارم این قانون ، ارایه نمایند .
(4) احزاب سیاسی ثبت شده می توانند در هرو لایت تا صد درصد کرسی های اختصاص داده شده برای آن ولایت ، نامزدان خود را معرفی نمایند .
شرایط نامزد شدن:
مادهء بیست و یکم:
1- کمیسیون مستقل انتخابات مکلف است برای نامزدان مجلس نمایندگان شرایط مندرج مادهء هشتاد و پنجم قانون اساسی واحکام این قانون را تثبیت کند .
2- هیچ شخص حق ندارد در بیشتر از یک حوزهء انتخاباتی خود را نامزد کند .
3- نامزدان احزاب سیاسی که توسط کمیسیون مستقل انتخابات فاقد شرایط تثبیت گردیده اند . الی اخیر میعاد نامزدی توسط احزاب مربوط تعویض شده می توانند.
تفویض کرسی های ولایتی به نامزدان:
ماده بیست و دوم
1- به تاسی از حکم بند دوم ماده نزدهم این قانون ، کرسی های ولایتی به نامزدان به اساس تعداد آرای حاصله شان تفویض می شود.
2- درهرولایت کرسی ها به نامزدانی تفویض می شود که بیشترین آراء را به دس آورده اند .
3- به هیچ نامزد بیشتر از یک کرسی اختصاص داده نمی شود .
4- هرگاه نامزدی نتواند کرسی خود را اشغال کند ویا به دلایلی کرسی را در دوره مجلس نمایندگان ترک کند، کرسی وی برای میعاد باقی مانده به نامزد بعدی دارای بیشتری آراء ازعین جنس ( مرد و یا زن ) تعلق می گیرد .
اختصاص کرسی ها به نامزدان اناث :
مادهء بیست وسوم:
1- کمیسیون مستقل انتخابات برای تعیین حد اقل نامزدان اناث که در هر ولایت باید انتخاب شوند آیین نامه ها وفورملی را ترتیب می کند که مبتنی برجمعیت هرو لایت باشد، تامقتضیات ماده هشتاد وسوم قانون اساسی که باید تعداد نامزدان منتخب اناث حد اقل درتعدادی از ولایات موجود باشد، تامین شود.
2- نامزدان اناث که در هر حوزه انتخاباتی بیشترین آراء را کسب نموده اند ، حسب فورمول بند (1) این ماده برای شان کرسی اختصاص داده می شود با تحقق شرایط سهمیه ، کرسی های باقی مانده مطابق ماده بیست و دوم این قانون اختصاص داده می شود .
3- درولایتی که صرف دوکرسی اختصاص یافته یک کرسی برای یک نامزد اناث با بیشترین آراء حاصله تفویض می شود کرسی باقیمانده به نامزدی دارای بیشترین آراء صرف نظر از جنسیت تفویض می شود.
قسمت دوم
مجلس سنا (مجلس سنا)
ترکیب مجلس سنا
ماده بیست وچهارم.
تعداد اعضای مجلس سنا سه چند تعداد ولایات کشور می باشد از جمله یک ثلث ان توسط شورا های ولایات یک ثلث ان توسط شورای ولسوالیها انتخاب ، ویک ثلث باقی آن توسط رییس جمهور انتصاب می گردند .
انتخابات نمایندگان ولایتی :
ماده بیست وپنجم .
1- شورای ولایتی در مدت پانزده روز بعد از تاسیس ،یک تن از اعضای خود را برای مدت چهار سال به مجلس سنا با رای سری انتخاب می کند
2- انتخابات برای مجلس سنا تحت ریاست رییس شورای ولایتی صورت می گیرد، مشروط براینکه شخصا نامزد نباشد ،هرگاه وی نامزد باشد ، معاون وی ریاست را به عهده می گیرد در صورتیکه معاون شورای نیز نامزد باشد یک تن از اعضای شورای که از لحاظ سن نسبت به دیگران بزرگتر و نامزد نباشد مجلس انتخابات را سرپرستی می کند .
3- انتخابات میان اعضای موجود شورا به اساس اکثریت کل آراء صورت می گیرد .هرگاه نامزد بیش از نصف آراء را بدست آورد ه نتواند انتخابات مجدد بین دو نامزدی صورت می گیرد که بیشترین آراء را بدست آورده باشد، دراین صورت نامزدی که اکثریت آراء را بدست آورده انتخاب می شود .
4- هرگاه یک عضو انتخابی مجلس سنا قبل از پایان دوره معینه کرسی خود را ترک کند دراینصورت نماینده جدید مطابق حکم مندرج بند 3 این ماده از میان اعضای موجود شورای ولایتی برای میعاد باقیمانده انتخاب می شود .
انتخابات نمایندگان شورا های ولسوالیها برای مجلس سنا .
ماده بیست وششم .
1- کمیسیون مستقل انتخابات در مدت پنج روز بعد از تاسیس شورا های ولسوالیها فهرست اعضای منتخبه شورای مذکور را به شورای ولایت مربوط ارسال می کند . وکلای شورا های ولسوالی های هر ولایت یکی از اعضای خود را برای عضویت در مجلس سنا برای یک دوره سه ساله انتخاب می کنند.
2- رییس شورای ولایتی مسئول احضار اعضای شورا های ولسوالیها به ولایت بوده تا در مدت پانزده روز بعد از تاسیس شورا های ولسوالیها انتخابات را به راه اندازد مجلس در محلی برگزار می شود که تمام اعضای شورا ها ی ولسوالیها بتوانند گردهم ایند .
3- برای مشروعیت انتخابات حد اقل دو ثلث اعضای شورا های ولسوالیها باید در انتخابات اشتراک نمایند .
4- انتخابات در بین اعضای حاضر شوری به اساس اکثریت قاطع آراء صورت می گیرد. هرگاه نامزد بالاتر از پنجاه درصد آراء را بدست آورده نتواند انتخابات بار دوم بین دونامزد صورت می گیرد که بیشترین آرا ء را بدست آورده باشد نامزدی که اکثریت آ را را در این دور بدست آورده انتخاب می شود .
5- هرگاه عضو منتخبه شورا های ولسوالیها به مجلس سنا قبل از میعاد معینه کرسی خود را ترک کند در آن صورت انتخاب عضو جدید طبق حکم مندرج بند 4 این ماده از میان اعضای موجوده شور اهای ولسوالیها برای میعاد باقیمانده همان کرسی صورت می گیرد .
6- کمیسیون مستقل انتخابات تائید می کند که افراد انتخاب شده توسط شورا های ولسوالیها و شورای ولایتی واجد شرایط مندرج ماده هشتاد وپنجم قانون اساسی میباشند هرگاه ثابت شود که نامزد واجد شرایط مندرج ماده هشتاد وپنجم قانون اساسی نمی باشد، در ان صورت کمیسیون مستقل انتخابات از شورای ولایتی ویا شورای ولسوالیهای مربوط تقاضا می کند تا یک عضو دیگر را انتخاب نمایند .
انتخاب اشخاص به مجلس سنا
ماده بیست وهفتم .
1- رییس جمهور در مدت دوهفته بعد از اشغال مقام ریاست جمهوری از سازمانهای اجتماعی ، احزاب سیاسی و همگانی مردم دعوت می کند که مطابق حکم مندرج جزء 3 (هشتاد و چهارم ) قانون اساسی اشخاصی را غرض انتصاب به مجلس سنا معرفی نمایند. دوره نامزدی به این منظور تا مدت یک هفته دوام می کند.
2- دفتر ریاست جمهوری بعد از پایان مجدد نامزدی مندرج بند 1 این ماده در مدتی که از یک هفته تجاوز نکند برگه ها نامزدی اشخاصی را که انتصاب می شوند به کمیسیون مستقل انتخابات ارسال مینمایند
3- کمیسیون مستقل انتخابات بعد از وصول برگه ها نامزدی درز مدت یک هفته مشروعیت اشخاص مندرج بند 2 این ماده را تائید نموده وبه دفتر ریاست جمهوری اطلاع می دهد .
4- رییس جمهور در مدت دوهفته بعد از اعضای دوره نامزدی انتخاب اعضای انتصابی مجلس نمایندگان را مطابق حکم مندرج جز 3 ماده هشتاد وچهارم قانون اساسی اعلام می کند.
فصل هفتم
انتخابات اعضای شورای ولایات وولسوالی ها
قسمت اول
انتخابات اعضای شورا های ولایتی
شورا های ولایتی :
ماده بیست وهشتم
هرولایت دارای یک شورای ولایتی بوده که از طریق انتخابات آزاد، سری، عمومی ومستقیم رای دهندگان ولایت انتخاب می شود.
ترکیب:
ماده بیست ونهم:
(1) تعداد اعضای شورای ولایتی برمبنای جمعیت به طریق زیر تعیین می شود:
- ولایاتی که کمتر از پانصد هزار نفر جمعیت دارد(9) عضو .
- ولایاتی که از پانصد هزار الی یک ملیون نفر جمعیت دارد (15) عضو .
- ولایاتی که بیشتر ازیک ملیون الی دو ملیون نفر جمعیت دارد (19) عضو.
- ولایاتی که بیشتر از دو ملیون الی سه میلیون نفر جمعیت دارد (23) عضو.
- ولایاتی که بیشتر از سه میلیون نفر جمعیت دارد (29) عضو.
(2) ریاست عمومی سرشماری مرکزی ارقام رسمی جمعیت یا جمعیت برآوردی هر ولایت راحد اقل (90) روز قبل از تاریخ انتخابات تهیه و بدسترس کمیسیون مستقل انتخابات قرار می دهد .
نامزدان :
ماده سی ام :
(1) نامزدانی که می خواهند درانتخابات اعضای شورای ولایتی اشتراک نمایند ، مکلف اند برگه ها نامزدی را به کمیسیون مستقل انتخابات بسپارند .
(2) احزاب سیاسی که نامزدان خود را برای انتخابات شورای ولایتی معرفی نموده اند مکلف اند عین نشان واسم حزب را که درانتخابات مجلس نمایندگان استفاده نموده اند ، در شورای ولایتی نیز به کاربرند .
(3) احزاب سیاسی می توانند تا صد درصد تعداد کرسی های که در یک ولایت اشغال می شود نامزد ، معرفی نمایند . نامزدان شورا های ولایات مکلف به پرداخت حق الشمول مندرج بند (5) ماده چهل و چهارم این قانون می باشند .
(4) نامزدان شورا های ولایات نمی توانند به اعمال زیر متوسل گردند:
1- تعقیب اهدافی که مخالف اساسات دین مقدس اسلام ، نصوص وارزش های مندرج قانون اساسی باشد .
2- اعمال زور ، تهدید یا تبلیغات با استفاده از قوه .
3- تحریک حساسیت و تبعیضات قومی ،زبانی، سمتی ومذهبی .
4- ایجاد خطر واقعی به حقوق و آزادی های فردی یا اخلال عمدی نظم وامنیت همگانی .
5- داشتن نیروهای مسلح غیر رسمی ویا شمولیت درآن .
6- دریافت وجوه مالی از منابع خارجی .
7- دریافت وجوه مالی از منابع غیر قانونی داخلی .
(5) نامزدان انتخابات شورای ولایتی باید در ولایتی سکونت داشته باشند که می خواهند از آن نمایندگی کنند .
(6) نامزدان مجلس نمایندگان می توانند برای شورای ولایتی مربوط نیز نامزد شوند، ولی نمی توانند همزمان عضو مجلس نمایندگان و شورای ولایتی باشند .
اختصاص کرسی ها به شورای ولایتی :
ماده سی و یکم:
(1) کرسی ها برای هر شورای ولایتی به ترتیب زیر تعیین می شود.:
1- کمیسیون مستقل انتخابات تعداد کرسی ها را برای هر شورای ولایتی به اساس جمعیت تعیین می کند .
2- نامزدانی که اکثریت آراء را به دست آورده اند برای شوراهای ولایتی انتخاب میشوند .
3- دونامزد طبقه اناث در هر شورای ولایتی که اکثریت آراء را به دست آورده اند انتخاب می شوند .
کرسی های باقیمانده به نامزدانی که بیشترین آراء را به دست آورده اند صرف نظر از جنس شان ، تفویض می شود.
(2) هرگاه نامزدی نتواند کرسی خود را اشغال کند و یا به دلایلی کرسی را در دوره شورای ولایتی ترک کند ، کرسی وی برای میعاد باقیمانده به نامزد بعدی دارای بیشترین آراء از عین جنس ( مرد و زن ) تعلق می گیرد .
قسمت دوم
شورا های ولسوالیها
شورای ولسوالی:
ماده سی و دوم :
هرولسوالی دارای یک شورای بوده که از طریق انتخابات آزاد، عمومی ، سری و مستقیم توسط رای دهندگان همان ولسوالی انتخاب می شود.
ترکیب شورای ولسوالی :
ماده سی و سوم
(1) تعداد اعضای شورای ولسوالی به اساس جمعیت همان ولسوالی به طریق زیر تعیین می شود :
1- درصورتیکه جمعیت ولسوالی الی بیست هزار نفر باشد ، (5) عضو.
2- درصورتیکه جمعیت و لسوالی بیشتر از بیست هزار الی چهل هزار نفر باشد (7) عضو.
3- درصورتیکه جمعیت ولسوالیها بیشتر از چهل هزار الی شصت هزار نفر باشد (9) عضو.
4- درصورتیکه جمعیت ولسوالی بیشتر از شصت هزار الی هشتاد هزار نفر باشد (11) عضو.
5- درصورتیکه جمعیت ولسوالی بیشتر از هشتاد هزار الی صد هزار نفر باشد (13) عضو .
6- درصورتیکه جمعیت ولسوالی بیشتر از صد هزار نفر باشد (15) عضو .
(2) ریاست عمومی سرشماری مرکزی ارقام رسمی جمعیت یاجمعیت برآوردی هر ولسوالی را حد اقل (90) روز قبل از تاریخ انتخابات تهیه وبدسترس کمیسیون مستقل انتخابات قرا ر می دهد .
نامزدان :
ماده سی و چهارم :
(1) احزاب سیاسی ونامزدان مستقل که در انتخابات اعضای شورای ولسوالی اشتراک مینمایند ، مکلف اند برگه ها نامزدی شان را به کمیسیون مستقل انتخابات بسپارند .
(2) احزابی که در انتخابات مجلس نمایندگان وشورای ولایتی که نامزدان شان را نامزد نموده اند ، مکلف اند درانتخابات شورای ولسوالی از عین نام و عین علامه یا نشان استفاده کنند که درانتخابات شورای ولایتی مجلس نمایندگان استفاده نموده اند .
(3) احزاب سیاسی ثبت شده می تواند در هر ولسوالی تاصد درصد کرسی های اختصاص داده شده برای آن ولسوالی ، نامزدان خود را معرفی نمایند .
(4) نامزدان انتخابات شورای ولسوالی باید در همان ولسوالی سکونت داشته باشند که می خواهند از آن نماینده گی نمایند .
(5) نامزدان مجلس نمایندگان می توانند در انتخابات شورای ولسوالی مربوط شان نیز شرکت نمایند . مگر نمی توانند درعین زمان عضو مجلس نمایندگان وشورای ولسوالی یا ولایتی باشند .
نامزدی نامزدان برای شورا های ولسوالیها :
ماده سی و پنجم :
(1) نامزدان انتخابات شورای ولسوالی می توانند به صورت انفرادی و یا یکی از شاملین فهرست حزب سیاسی درانتخابات شرکت کنند .
(2) نامزدان شورا های ولسوالیها مکلف به پرداخت حق الشمول مندرج بند (6) ماده چهل و چهارم این قانون میباشند .
(3) نامزدان نمی توانند به اعمال زیر متوسل گردند :
1- تعقیب اهدافی که مخالف اساسات دین مقدس اسلام ، نصوص وارزش های مندرج قانون اساسی باشد .
2- اعمال زور، تهدید یا تبلیغات با استفاده از قوه .
3- تحریک حساسیت ها و تبعیض های قومی ، زبانی ، سمتی ومذهبی.
4- ایجاد خطر واقعی به حقوق وآزادی های فردی یا اخلال عمدی نظم و امنیت همگانی .
5- داشتن نیروهای مسلح غیر رسمی و یا شمولیت در آن .
6- دریافت وجوه مالی از منابع خارجی.
7- دریافت وجوه مالی از منابع غیر قانونی داخلی .
تخصیص کرسی ها به شورا های ولسوالی ها :
ماده سی و ششم :
(1) کرسی ها برای شورای هر ولسوالی به ترتیب زیر تعیین می شود.
1- کمیسیون مستقل انتخابات تعداد کرسی ها را برای شورای هر ولسوالی به اساس جمعیت آن تعیین می کند .
2- کمیسیون مستقل انتخابات کرسی ها را به نامزدانی که بیشترین آراء را در هر شورای به دست آورده اند اختصاص می دهد .
(2) در هر ولسوالی دو نامزد اناث که بیشترین آراء را به دست آورده اند ، انختاب می گردند . کرسی های باقیمانده به نامزدانی که بیشترین اراء را به دست آورده اند صرف نظر از جنس شان ، تفویض می شود.
(3) هرگاه نامزدی نتواند کرسی خود را اشغال کند ویا به دلایلی کرسی را در دوره شورای های ولسوالی ها ترک کند کرسی وی برای میعاد باقیمانده به نامزد بعدی دارای بیشترین آراء از عین جنس، ( مرد و زن ) تعلق می گیرد .
فصل هشتم
آمادگی برای انتخابات
تاریخ انتخابات
ماده سی و هفتم :
(1) کمیسیون مستقل انتخابات تاریخ انتخابات را بعد از مشوره با دولت و احزاب سیاسی ثبت شده، حد اقل ( 90) روز قبل از تاریخ مورد نظر برای انتخابات اعلان می کند .
(2) کمیسیو ن مستقل انتخابات تقویم انتخاباتی را که به صورت واضح نشان دهنده تاریخ های معین انتخابات باشد تهیه و نشر می کند .
فهرست رای دهندگان :
ماده سی و هشتم :
کمیسیون مستقل انتخابات فهرست ویا بخش های از فهرست رای دهندگان را که در انتخابات مورد استفاده قرار می گیرد ، تصدیق و (15) روز قبل از شروع انتخابات ، در محلات همگانی که توسط کمیسیون مستقل انتخابات تعیین می شود به منظور بررسی در دسترس همگانی قرار می دهد .
مبارزات انتخاباتی:
ماده سی و نهم :
(1) کمیسیون مستقل انتخابات برای مبارزات انتخاباتی دوره سی روزه را تعیین می کند . این دوره (48) ساعت قبل از تاریخ آغاز رای گیری پایان می شود .
(2) کمیسیون مستقل انتخابات لایحه ها را جهت تنظیم دوره مبارزات انتخاباتی به نشر میرساند .
تاسیس مراکز رای دهی ، تهیه مواد انتخاباتی ونشر رهنمود ها :
ماده چهلم:
(1) کمیسیون مستقل انتخابات مراکز رای دهی را در سراسر کشور تاسیس وزمینه اشتراک رای دهندگان را در ین مراکز طوری مساعد میسازد تا دسترسی به پروسه انتخابات برای رای دهندگان به سهولت میسر باشد .
(2) کمیسیون مستقل انتخابات صندوق های رای گیری ، برگه ها رای گیری ، غرفه های رای دهی ، مهر ها و لوازم ضروری را تنظیم وآماده ساخته و تدابیر دیگری را که در تنظیم رای دهی سهولت بوجود می آورد و انتخابات را به طرز موثری رهنمایی می کند اتخاذ می کند .
برگه ها رای دهی :
ماده چهل ویکم :
(1) کمیسیون مستقل انتخابات درمورد برگه ها رای دهی وظایف زیر را انجام می دهد .
1- تهیه برگه ها رای دهی .
2- تدارک برای تخصیص نشان ها و یا تصاویر نامزدان .
3- ترتیب طرز العملی که به اساس آن برگه ها رای دهی توسط رای دهندگان نشانی می شود .
4- تعیین زبان هایی که در برگه ها رای دهی استعمال می شود.
5- ترتیب آیین نامه شمارش برگه ها رای دهی .
(2) مشخص کردن نظم و ترتیب فهرست نامزدان در برگه ها رای دهی به اساس قرعه .
صندوق های رای دهی :
ماده چهل و دوم :
کمیسیون مستقل انتخابات درمورد صندوق های رای دهی وظایف زیر را انجام می دهد :
1- تهیه و تدارک شکل ومواد صندوق های رای دهی که بتواند به طور محفوظ بسته شده و مهر شود .
2- طرز علامگذاری ونشانی شد صندوق های رای دهی .
3- طرز بستن ، مهر، محفاظت وباز کردن صندوق های رای دهی .
ناظران:
ماده چهل و سوم:
کمیسیون مستقل انتخابات حقوق و وجایب مشاهدین را تصریح کرده طرز العملی را به منظور توزیع اعتبار نامه ناظرین ملی وبین المللی انتخابات ، نمایندگان احزاب سیاسی و نامزدان مستقل ترتیب می کند .
نامزدی نامزدان :
ماده چهل و چهارم :
(1) احزاب سیاسی و نامزدانی که درانتخابات شرکت میورزند مکلف اند (75) روز قبل از برگزاری انتخابات به صورت کتبی از تصمیم خود به کمیسیون مستقل انتخابات اطلاع دهند . این اطلاعیه حاوی مطالب زیر می باشد .
1- اسم و آدرس نامزد .
2- تصویر کارت ثبت نام رای دهی نامزد .
3- تصویر سند ثبت حزب در وزارت عدلیه از جانب نامزدان احزاب سیاسی .
4- تعهد نامه که تاریخ ، محل تولد وتابعیت نامزد را تصدیق کند .
5- سند پذیرش نامزدی امضاء شده توسط نامزد .
6- سمبول یا نشان منتخبه نامزد یا حزب روی ورق رای دهی .
(2) برگه ها نامزدی همراه با کناره گیری نامه منظور شده حد اقل(75) روز قبل از انتخابات به کمیسیون مستقل انتخابات سپرده می شود .
(3) حق الشمول برای نامزد ریاست جمهوری مبلغ پنجاه هزار افغانی می باشد و این حق الشمول درصورتی اعاده می شود که نامزد انتخاب شود و یا حد اقل پانزده درصد آرای قانونی اجرا شده را در دور اول انتخابات بدست آورد .
(4) حق الشمول برای نامزد مجلس نمایندگان مبلغ پانزده هزار افغانی می باشد واین حق الشمول درصورتی اعاده می شود که نامزد انتخاب شود ویا حد اقل سه درصد آرای قانونی اجرا شده در حوزه مربوط را در انتخابات بدست آورد .
(5) حق الشمول برای نامزد شورای ولایتی مبلغ پنج هزار افغانی می باشد واین حق الشمول در صورتی اعاده می شود که نامزد انتخاب شود ویا حد اقل سه درصد آرای قانونی اجرا شده درحوزه مربوط را در انتخابات بدست آورد .
(6) حق الشمول برای نامزد شورای ولسوالی مبلغ سه هزار افغانی می باشد واین حق الشمول درصورتی اعاده می شود که نامزد انتخاب شود و یا حد اقل سه درصد آرای قانونی اجرا شده درحوزه مربوط را در انتخابات بدست آورد .
(7) نامزدان برای ریاست جمهوری مجلس نمایندگان ، شورای ولایتی وشوراهای ولسوالی ها علاوه برحق الشمول با تصویر کارتهای ثبت نام رای دهندگان زیراً حمایشود .
1- نامزد ریاست جمهوری با تصویر ده هزار کارت رای دهندگان به سطح ملی که از اقوام وولایات مختلف کشور باشد .
2- نامزد مجلس نمایندگان با تصویر پانصد کارت رای دهندگان .
3- نامزد شورا های ولایتی با تصویر سه صد کارت رای دهندگان .
4- نامزد شورای های ولسوالی ها با تصویر دوصد کارت رای دهندگان .
5- هیچ شخص نمی تواند فوتو تصویر کارت رای دهی خود را در هر انتخابات دراختیار بیشتر از یک نامزد قرار دهد .
تصویر کارت های جمع شده نزد کمیسیون مستقل انتخابات سری و محفوظ نگهداری می شود.
(8) کمیسیون مستقل انتخابات مکلف است شرایط مندرج درقانون اساسی واین قانون را در مورد نامزدان تثبیت کند .
عدم قبولی نامزدان :
ماده چهل و پنجم :
(1) هرگاه نامزد ، واجد شرایط مندرج درقانون اساسی واین قانون برای نامزد شدن نباشد، کمیسیون مستقل انتخابات نامزد یا حزب نامزد کننده را از دلایل عدم قبولی بعد از وصول برگه ها مکمل نامزدی در مدت (7) روز مطلع میسازد .
(2) کمیسیون مستقل انتخابات به حزب ویا نامزد مستقل فرصت می دهد که در مدت (7) روز نواقص وخلاها را مرفوع کند .
(3) کمیسیون مستقل انتخابات بعد از ضرب الاجل ( تاریخ نهایی ) نامزدی وبررسی برگه ها نامزدی ، اسامی نامزدان واجد شرایط نامزدی را منتشر میسازد.
اعتراض برنامزدان ویا امتناع ازآن:
ماده چهل وششم:
(1) هرشخص می تواند نامزدی نامزد را در صورتیکه واجد شرایط قانونی نباشد مورد اعتراض قرار دهد .
(2)اعتراض مندرج بند (1) این ماده باید الی تاریخی که توسط کمیسیون مستقل انتخابات تعیین می شود به آن کمیسیون سپرده شود .
کمیسیون مستقل انتخابات بعد از بررسی لازم درمورد اعتراض مذکور تصمیم اتخاذ نموده و آنرا به طرفین ابلاغ می کند .
(3) درصورتی که نامزد از پذیرش نامزدی خود امتناع ورزد کمیسیون مستقل انتخابات درزمینه امتناع نامزد تصمیم اتخاذ میدارد. برای نامزد و یا حزب سیاسی ثبت شده فرصت داده می شود تا قبل از فرا رسیدن ضرب العجل و قبل از اینکه کمسیون فهرست را ترتیب وبه نمایش بگذارد . خود را مطابق به شرایط معینه عیار سازد .
فهرست احزاب مستحق درمبارزات انتخاباتی وفهرست نهایی نامزدان:
ماده چهل و هفتم:
(1) کمیسیون مستقل انتخابات حد اقل (60) روز قبل از تاریخ انتخابات ، اخرین فهرست نامزدان مستقل مستحق ونامزدان احزاب ثبت شده مستحق را ترتیب وبه نمایش بگذارد .
(2) فهرست های مربوط در روز رای دهی درمحلات رای دهی نصب می شود .
برداشتن مواد تبلیغاتی :
ماده چهل و هشتم :
کمیسیون مستقل انتخابات صلاحیت دارد در روز انتخابات دستور برداشتن مواد تبلیغاتی را که درصد متری مرا کز رای دهی به نمایش گذاشته شده باشد صادر کند .
منع حمل سلاح در مراکز رای گیری :
ماده چهل ونهم:
هیچ شخص نمی تواند سلاح و یا سایر اشیایی که منحیث سلاح از آن استفاده شده بتواند درفاصله پانصد متری مراکز رای دهی ، حمل کند . حمل سلاح توسط مسولین امنیتی به استیذان وزارت امور داخله ازین حکم مستثنی است .
آغاز وپایان رای گیری :
ماده پنجاهم :
(1) آغاز وپایان رای گیری در مراکز انتخاباتی مطابق تقسیم اوقاتی صورت می گیرد که از طرف کمیسیون مستقل انتخابات ترتیب و تنظیم می شود .
(2) رای گیری مطابق آیین نامهی که توسط کمیسیون مستقل انتخابات ترتیب وتنظیم می شود، صورت می گیرد .
(3) درصورتی که مرکز انتخاباتی به شورش ، تشدد ، توفان ، سیلاب یا سایر حوادث غیر مترقبه معروض شود که جریان رای دهی را نا ممکن سازد ، رییس مرکز رای گیری می تواند امر توقف رای دهی را صادر کند .
(4) رییس مرکز رای گیری قبل از آنکه پایان کار رای گیری را در وقت تعیین شده مطابق حکم بند (1) این ماده اعلام کند آخر صف رای دهندگان را در وقت پایان رای دهی نشانی و به هر رای دهنده که در صف قرار دارد اجازه رای دهی را می دهد .
(5) کمیسیون مستقل انتخابات از تامین شرایط و سهولت ها برای رای دهی معیوبین اطمینان حاصل می کند .
اعتراض درمورد رای دهی :
ماده پنجاه ویکم :
(1) قبل ازینکه رای دهنده ورقه رای دهی را بدست بیاورد ، نمایند گان نامزدان می توانند در قسمت حق را دهی شخص یا رای دادن وی درمراکز رای دهی مربوط اعتراض نمایند .
(2) ُُُرییس مرکز رای گیری در مورد قبول یا رد اعتراض تصمیم اتخاذ نموده درمورد جزیات رد اعتراض یا پذیرش دلایل خود را در روز انتخابات درسند رسمی درج می کند .
مهر صندوقهای رای دهی وسایری مواد توسط رییس مرکز رای گیری :
ماده پنجاه ودوم:
(1) به مجردی که صندوق انتخابات پر یا رای دهی پایان شود، رییس مرکز رای گیری در حضور نمانیدگان نامزدان و ناظرین انتخابات آ نرا طبق آیین نامه تجویز شده ، مهر نموده و به نمایندگان نامزدان که می خواهند عین کار را انجام دهند ، اجازه می دهد تاشماره مهر ها را یادداشت نمایند .
(3) رییس مرکز رای گیری صندوق های رای دهی وبسته های برگه ها رای دهی را با درنظرداشت هدایت کمیسیون مستقل انتخابات به مرکز شمارش آرا تسلیم می کند .
محل وزمان شمارش آرا:
ماده پنجاه وسوم:
شمارش آراء د ر مراکزی که توسط کمیسیون مستقل انتخابات تعیین می شود ، صورت می گیرد .
ارایه وتصدیق نتایج :
ماده پنجا و چهارم :
کمیسیون مستقل انتخابات مسئول ارایه نتایج انتخابات می باشد . نتایج انتخابات درجریده رسمی نشر شود.
پخش ونشر منصفانه وبیطرفانه افکار ونظریات :
ماده پنجاه وپنجم :
(1) به منظور آگاهی همگانی درجریان مبارزات انتخاباتی ، رسانه های همگانی ( تلویزیون ، رادیو و اخبار) مرامنامه ها، نظریات واهداف نامزدان را مطابق آیین نامه کمیسیون مستقل انتخابات به طور منصفانه وغیر جانبدارانه پخش ونشر کند .
(2) نامزدان باید به رسانه های همگانی دولتی دسترسی داشته باشند. به منظور آگاهی همگانی، درجریان مبارزات انتخاباتی ، رسانه های همگانی دولتی مکلف اند نظریات ، اهداف ومرامنامه نامزدان را با موافقت کمیسیون مستقل انتخابات ، بطور منصفانه وبی طرفانه پخش ونشر نمایند .
کمیسیون رسانه های خبری :
ماده پنجاه وششم :
کمیسیون مستقل انتخابات کمیسیون رسانه های خبری را حد اقل (60) روز قبل از تاریخ انتخابات تاسیس می کند ..این کمیسیون گزارش دهی ونشر منصفانه مبارزات انتخابات را نظارت نموده و در مورد هر تخلف از گزارش دهی منصفانه ویا نشر مبارزات انتخاباتی و یا سایر تخلفاتی که به احکام آیین نامه رسانه های خبری انتخابات مربوط می شود ، به کمیسیون مستقل انتخابات مشوره می دهد .
کمیسیون مستقل انتخابات با در نظر داشت سفارشات کمیسیون رسانه ها، اعتراض همگانی را در ارتباط به رسانه های خبری شامل تخطی وتخلفات ، انتشار می دهد ویا موضوع را به دادستانی مربوط محول میسازد .
فصل نهم
بررسی شکایات وتخطی های انتخاباتی
شکایات انتخاباتی :
ماده پنجاه و هفتم :
(1) شکایاتی که در مورد جریان رای دهی درمرکز رای دهی مطرح می شود ، توسط کمیته تشکیل شده در مرکز رای دهی به اتفاق آراء حل وفصل می شود در صورتیکه اتفاق آراء حاصل نشود موضوع به اکثریت دو ثلث آراء حل شود.
(2) شکایات درمورد شمارش آراء و نتایج انتخابات ریاست جمهوری وشواری ملی زمانی مطرح می شود که شمارش آراء صورت گرفته ویا نتایج اعلان گردیده باشد. هرگاه شکایت با اتفاق آرای مسئولین ذیربط حل وفصل نشود ، درینصورت شاکی می تواند درمدت (48) ساعت بعد از پایان شمارش آراء به دفتر ولایتی انتخابات عارض و دفتر مذکور درمدت (3) روز بعد از وصول شکایت موضوع را حل وفصل کند . همچنان شاکی می تواند در مدت (48) ساعت به کمیسیون مستقل انتخابات شکایت نموده وکمیسیون مذکور موضوع را در مدت (7) روز بعد از وصول شکایت ، حل وفصل کند . تصمیم کمیسیون مستقل انتخابات نهایی وقابل تعمیل می باشد .
تخطی های انتخاباتی :
ماده پنجاه و هشتم :
(1) شخصی که درجریان مبارزات انتخاباتی ویا در انتخابات مرتکب یکی از اعمال زیر شود ، طبق احکام قانون مورد تعقیب عدلی قرار می گیرد :
1- تهدید یا تخویف رای دهنده و نامزد یا اخلال در امر انتخابات.
2- ممانعت از حضور رای دهندگان ، نامزدان و یا نمایندگان نامزدان در مراکز رای دهی بدون دلیل موجه.
3- تقلب یا فریب کاری د ر رای دهی یا شمارش آراء .
4- رای دهی یا کارت تقلبی یا کارت شخص دیگر.
5- تغیر ، تبدیل ، سرقت ویا محو اسناد انتخاباتی .
6- جعل کارت های رای دهی .
7- فریب کاری در کارت رای دهی .
8- استعمال کارت رای دهی جعلی .
9- مبادرت به رای دهی بیش از یکبار .
10- باز کردن ویا شکستن قفل محل نگهداری لوازم واسباب، وهمچنان لاک ومهر صندوق های رای دهی ، بدون صلاحیت .
11- جلو گیری از اشتراک رای دهند گان یا نامزدان در پروسه انتخابات .
12- استفاده از پولی که ازراه های غیر قانونی ویا منابع خارجی بدست آمده باشد .
13- استعمال کلمات یا سخنرانی توهین آمیز .
14- تشویق و تحریک سایری اشخاص به ارتکاب یکی از اعمال فوق .
(2) هرگاه کمیسیون مستقل انتخابات تشخیص دهد که حزب ویا نامزد مستقل ، مرتکب تخطی های انتخاباتی را رهنمایی یا پشتیبانی نموده ، در آنصورت می تواند تحریمی را برآن حزب یا نامزد وضع کند .
(3) درصورتی که کمیسیون مستقل انتخابات تشخیص دهد که تخطی از احکام این قانون صورت گرفته ، صورت تخطی را با دلایل موجه به مراجع ذیربط قانونی و یا دادستانی راجع میسازد.
فصل دهم
احکام متفرقه
تعویق یا تعلیق انتخابات :
ماده پنجاه ونهم:
درصورتیکه شرایط امنیتی ، مالی ، تخنیکی وحوادث غیر مترقبه ، برگزاری انتخابات را غیر ممکن سازد ویا اینکه ، مشروعیت پروسه انتخابات را به کلی صدمه رساند، کمیسیون مستقل انتخابات می تواند انتخابات را درحوزه مربوطه الی رفع آن حالات به تعویق انداخته یا به حالت تعلیق قرار دهد .
ترتیب لایحه ها وآیین نامه ها:
ماده شصتم:
(1) احکام این قانون صرف برای اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری ، شورای ملی ، شورای ولایتی و شوراهای ولسوالیها قابل اجرا می باشد .
(2) به منظور اجرا بهتر احکام این قانون کمیسیون مستقل انتخابات مکلف است تالایحه ها ، آیین نامه ها ورهنمود های جداگانه را وضع و نشر کند .
فصل یازدهم
انتخابات دردوره انتقالی
اداره انتخابات :
ماده شصت و یکم:
برای آماده گی ، تنظیم ، برگزاری ونظارت اولین پروسه انتخابات که نشان دهنده تکمیل دوره انتقالی می باشد ، دولت انتقالی اسلامی افغانستان از ملل متحد تقاضای معاونیت نموده است که تاسیس دفتر مشترک تنظیم انتخابات یکی از ین معاونت ها بوده وطبق فرمان شماره 110 مورخ 29 دلو 1382 وبا سهم گیری متخصصین بین المللی سازمان ملل متحد صورت گرفته است . کلیه صلاحیت هایی که حسب این قانون به کمیسیون مستقل انتخابات تفویض شده ، الی پایان دوره انتقالی توسط دفتر مشترک تنظیم انتخابات اعمال می شود .
کمیسیون مستقل انتخابات بعد از ایجاد ، جایگاه کمیسیون موقت انتخابات را در دفتر مشترک تنظیم انتخابات احراز می کند با تکمیل دوره انتقالی کمیسیون مستقل انتخابات همه صلاحیت های مندرج این قانون را کسب می کند . الی ایجاد کمیسیون مستقل انتخابات حق تصمیم گیری ورای دهی اعضای بین المللی دفتر مشترک تنظیم انتخابات حسب فرمان شماره (110) محفوظ می باشد .
تاریخ انفاذ :
ماده شصت ودوم :
این قانون از تاریخ توشیح ، نافذ و درجریده رسمی نشر شود و با انفاذ آن احکام مغایر این قانون ملغی شمرده می شود .
پایان
تاریخ تصویب: 13 مه 2004
تاریخ توشیح (تایید و امضا) : 27 مه 2004